حکیمی در بیابان به چوپانی رسید و به او گفت :
چرا به جای تحصیل علم ، چوپانی می کنی ؟
چوپان در جواب گفت :
آنچه خلاصه دانشهاست یاد گرفته ام .
دانشمند گفت :
خلاصه دانشها چیست؟
چوپان گفت :
پنج چیز است :
تا راست تمام نشده ، دروغ نگویم .
تا مال حلال تمام نشده ، حرام نخورم .
تا از عیب و گناه خود پاک نگردم ، عیب مردم نگویم .
تا روزیِ خدا تمام نشده ، به در خانهٔ دیگری نروم .
تا قدم به بهشت نگذاشته ام ، از هوای نفس و شیطان ، غافل نباشم.
دانشمند گفت : حقاً که تمام علوم را دریافته ای ، هر کس این پنج خصلت را داشته باشد از آب حقیقت علم و حکمت سیراب شده است !